Bekijk ook onze voorbeeld overeenkomst van een VOF
Samenwerking en wanprestatie
Als ieder der vennoten een vetorecht heeft, hoe kunnen we dan tot besluiten komen bij meningsverschillen? Iedere vennoot is verplicht tot samenwerking op een wijze die voorvloei uit de redelijkheid en billijkheid. Het dwarsbomen van een redelijke beslissing van de meerderheid of het herhaaldelijk agenderen van een kansloos onderwerp door een enkeling kan wanprestatie opleveren. Dit betekent door werking van het redelijkheid en billijkheid-criterium het meerderheidsbesluit kan worden uitgevoerd.
Mocht de dwarsbomende vennoot een beroep doen op de onverbindendheid van het besluit, dan kunnen de meerderheidsvennoten zich verweren met een beroep op het niet in acht nemen van de redelijkheid en billijkheid.
Meerderheidsbesluit
In de overeenkomst kunnen vennoten bepalen dat zij kiezen voor een genoemd ‘collegiaal besluitvorming’, dat betekent dat de minderheid zich bij voorbaat neerlegt bij een besluit van de meerderheid.
Minderheidsheidbesluit
De wettelijke systematiek maakt het tevens mogelijk dat vennoten bij overeenkomst bepalen dat de meerderheid van de vennoten gebonden is aan een besluit van een minderheid of slechts één van hen. Op deze minderheid of persoon zal dan wel het beginsel van redelijkheid en billijkheid van toepassing zijn, zodat diegene niet uitsluitend naar eigen goeddunken en zonder gedegen afweging van de belangen van de andere betrokkenen kan handelen.
In hoeverre zijn vennoten bevoegd voor de vennootschap te handelen? De wet regelt en maakt onderscheid in twee soorten handelingen: beheer- en beschikkingshandelingen.
Beheershandelingen
Onder beheershandelingen wordt verstaan handelingen die vallen binnen de normale alledaagse bedrijfsvoering van de vennootschap. Deze ‘alledaagse’ handelingen behoren in het licht van de doelstelling van de vennootschap tot de normale werkzaamheden. Deze handelingen kunnen zowel beroeps- als bedrijfshandelingen, maar ook rechtshandelingen danwel feitelijke handelingen betreffen. Alle vennoten zijn in beginsel bevoegd deze handelingen te verrichten, hiervoor is geen goedkeuring nodig van de andere vennoten. Het uitgangspunt is dat er een wettelijk vermoeden bestaat dat vennoten elkaar over en weer competent achten deze handelingen te verrichten, tenzij anders is overeengekomen en vastgelegd in de overeenkomst.
Alle handelingen die niet onder ‘beheer’ vallen zijn ‘beschikkingshandelingen’.
Carte blanche
In de overeenkomst kunnen de vennoten een of meerdere vennoten, voor de duur van de vennootschap en binnen de grenzen van de redelijkheid en billijkheid, onbegrensde bevoegdheid geven op het gebied van beheershandelingen. Uitsluitend op grond van een door de rechter vast te stellen gewichtige reden kan deze bevoegdheid tegen zijn of haar wil worden ontnomen. Als vennoten besluiten een dergelijke bepalingen in de statuten op te nemen, dan is het aan te raden om tevens de intrekkingsregeling op te nemen, anders kan hierover een geschil ontstaat.
Het is ook mogelijk dat bij aangaan overeenkomst of nadien een of meerdere der vennoten de bevoegdheid krijgen beheersfuncties uit te oefenen. Deze vennoten ontlenen deze bevoegdheid dan niet aan de overeenkomst, maar aan een lastgeving, welke steeds eenzijdig en wederzijds herroepen kan worden.
Beschikkingshandeling
Voor de meer ingrijpende handelingen, handelingen die dus buiten de ‘alledaagse’ handelingen vallen, is voorafgaande instemming van de andere vennoten vereist. Deze handelingen worden beschikkingshandelingen genoemd. In beginsel zijn vennoten slechts bevoegd beschikkingshandelingen te verrichten met een eenstemmigheid genomen besluit, tenzij dit anders is overeengekomen.
Niets geregeld
Als bij overeenkomst of nadien niets is geregeld of overeengekomen, dan zal ieder de vennoten bevoegd zijn de vennootschap met beheershandelingen te vertegenwoordigen. Zij mogen dan voor rekening van de vennootschap handelen.
Voorbeelden:
- Aangaan van een (geld)lening
- Aannemen of ontslaan van personeel
- Stellen van borgtochten
- Entameren van procedures
Beheershandeling of beschikkingshandeling?
Het is niet mogelijk om zonder de doelomschrijving en activiteiten van de vennootschap een duidelijk onderscheid te maken tussen beheers- en beschikkingshandelingen. Wat voor de ene vennootschap alledaagse handelingen zijn (beheershandeling), zoals het aan- en verkopen van een pand (makelaar), is voor een andere vennootschap een uitzonderlijkheid (beschikkingshandeling). Het is aan te raden om in de vennootschapsovereenkomst een onderscheid te maken tussen deze verschillende soorten handeling, zodat tijdens de bedrijfsvoering geen onduidelijkheid bestaat over de verplichting goedkeuring te vragen met de mede-vennoten.
Bekijk ook onze voorbeeld overeenkomst van een VOF